บทที่ 3 — การแสดงผลและการรับค่า (พื้นฐาน) + พรีวิวรันโค้ดจำลอง

พื้นฐานการแสดงผลด้วย `print()`

print() ใช้พิมพ์ข้อความ/ตัวเลขได้หลายตัวพร้อมกัน โดยคั่นด้วยช่องว่างอัตโนมัติ และขึ้นบรรทัดใหม่เมื่อจบคำสั่ง

# พิมพ์ข้อความ ตัวเลข และหลายค่า
print("สวัสดี Python")                # สวัสดี Python
print("อายุ:", 16)                     # อายุ: 16
print("ผลรวม =", 2 + 3)               # ผลรวม = 5
print("ชนิด:", type(3.14))            # ชนิด: <class 'float'>

print("สวัสดี Python")
print("อายุ:", 16)
print("ผลรวม =", 2 + 3)
print("ชนิด:", type(3.14))

ควบคุมตัวคั่นและท้ายบรรทัดด้วย `sep` / `end`

ตัวอย่าง	ผลลัพธ์	อธิบาย
`print("A","B","C", sep="-")`	`A-B-C`	`sep` คือ ตัวคั่นระหว่างอาร์กิวเมนต์
`print("Hello", end="")`	`Hello`	ไม่ขึ้นบรรทัดใหม่ต่อท้าย
`print("X", end="\|"); print("Y")`	`X\|Y`	ควบคุมการต่อบรรทัดด้วย `end`

อักขระพิเศษ (Escape)

โค้ด	ผล
`\n`	ขึ้นบรรทัดใหม่
`\t`	แท็บ
`\"` / `\'`	ใส่อัญประกาศในสตริง

print("บรรทัดที่ 1\nบรรทัดที่ 2")
print("คอลัมน์1\tคอลัมน์2")
print("เขียน \"อัญประกาศ\" ในสตริง")

print("บรรทัดที่ 1\nบรรทัดที่ 2")
print("คอลัมน์1\tคอลัมน์2")
print("เขียน \"อัญประกาศ\" ในสตริง")

ฟอร์แมตข้อความอย่างสวยด้วย `f-string` & ฟอร์แมตตัวเลข

f-string คือสตริงที่มีตัวแปร/นิพจน์ในวงเล็บปีกกา {} อ่านง่าย เร็ว และยืดหยุ่น

name = "นีน่า"; age = 16; gpa = 3.85; n = 1234567
print(f"สวัสดี {name} อายุ {age} ปี GPA = {gpa:.2f}")
print(f"จำนวนทั้งหมด = {n:,}")            # คั่นหลักด้วยคอมมา
p = 0.07
print(f"ภาษี = {p:.0%}")                   # เป็นเปอร์เซ็นต์
print(f"|{42:>5}|{42:^5}|{42:<5}|")         # จัดชิดขวา/กลาง/ซ้าย

name age gpa n (จำนวนใหญ่) p (อัตรา)

print(f"สวัสดี {name} อายุ {age} ปี GPA = {gpa:.2f}")
print(f"จำนวนทั้งหมด = {n:,}")
print(f"ภาษี = {p:.0%}")

เคล็ดลับจัดตารางด้วยความกว้างคงที่

items = [("ดินสอ", 5, 7.5), ("ยางลบ", 2, 12.0), ("สมุด", 1, 29)]
print(f"{'สินค้า':<10} {'จำนวน':>6} {'ราคา':>10}")
for name, qty, price in items:
    print(f"{name:<10} {qty:>6} {price:>10.2f}")

สินค้า        จำนวน        ราคา
ดินสอ            5       7.50
ยางลบ            2      12.00
สมุด             1      29.00

เทคนิคพิมพ์ขั้นกว่า

ใช้ `str.join()`

พิมพ์รายการอย่างเร็ว: "-".join(["A","B","C"]) → A-B-C

พิมพ์หลายบรรทัด

ใช้สตริงสามอัญประกาศ: """บรรทัด1\nบรรทัด2"""

ดีบัก

พิมพ์ชื่อกับค่า: print("age =", age)

letters = ["P","y","t","h","o","n"]
print("-".join(letters))              # P-y-t-h-o-n
msg = """Welcome
to Python"""
print(msg)

P-y-t-h-o-n
Welcome
to Python

พื้นฐานการรับค่า `input()`

input() คืนค่าเป็น str เสมอ จึงต้องแปลงเป็น int/float เมื่อจะคำนวณ

# รับค่าแบบมีพรอมต์ และพิมพ์สรุปด้วย f-string
name = input("กรุณากรอกชื่อ: ").strip()
age  = int(input("กรุณากรอกอายุ: "))
gpa  = float(input("กรุณากรอก GPA: "))
print(f"{name} อายุ {age} ปี GPA = {gpa:.2f}")

name age gpa

name = input(...).strip()
age  = int(input(...))
gpa  = float(input(...))
print(f"{name} อายุ {age} ปี GPA = {gpa:.2f}")

แปลงชนิดและทำความสะอาดข้อมูล

แปลงชนิด

int("12"), float("3.5"), str(100)

ตัดช่องว่าง

s.strip() ตัดหัว-ท้าย, s.replace() แทนที่

ป้องกันพัง

ใช้ str.isdigit() ตรวจเลข หรือ try/except จับข้อผิดพลาด

ตัวอย่างตรวจอินพุตแบบง่าย

raw = input("ระบุจำนวนชิ้น: ").strip()
if raw.isdigit():
    n = int(raw)
    print("จำนวน =", n)
else:
    print("กรุณากรอกเป็นจำนวนเต็ม")

แบบฝึกหัดตรวจอัตโนมัติ

ข้อ 1) สร้างข้อความด้วย f-string

name: age: เอาต์พุตที่คาดหวัง:

รูปแบบ: สวัสดี {name} อายุ {age} ปี

เฉลย: f"สวัสดี {name} อายุ {age} ปี"

ข้อ 2) ทำนายผลลัพธ์จาก sep/end

print("A","B","C", sep="-")
print("X", end="|"); print("Y")

บรรทัดที่ 1: บรรทัดที่ 2:

เฉลย: บรรทัดที่ 1 = A-B-C, บรรทัดที่ 2 = X|Y

ข้อ 3) ราคารวมสองตำแหน่งทศนิยม

จำนวน (n): ราคา/ชิ้น (price): เอาต์พุตคาดหวัง:

รูปแบบ: Total = {n*price:.2f}

เฉลย: ใช้ f"Total = {(n*price):.2f}"

ข้อ 4) จัดรูปแบบจำนวนด้วยคอมมา

จำนวนเต็ม n: เอาต์พุตคาดหวัง:

รูปแบบ: f"n = {n:,}"

เฉลย: n = {n:,} โดยแทนค่า n จริง

ข้อ 5) คาดเดาผลลัพธ์จากอักขระพิเศษ

print("A\\nB")
print("C\\tD")